در دنیای امروز، نیاز به تشخیص سریع و دقیق بیماری‌های عفونی بیش‌ازپیش اهمیت یافته است. تست Xpert® CT/NG که بر روی دستگاه GeneXpert® انجام می‌شود، یکی از جدیدترین و پیشرفته‌ترین روش‌های تشخیصی است که برای شناسایی و تمایز دو بیماری شایع کلامیدیا تراکوماتیس و نایسریا گونوره طراحی شده است. این تست، با استفاده از فنّاوری پیشرفته PCR، قادر به ارائه نتایج دقیق در زمانی کوتاه است، و این ویژگی، آن را به یک ابزار ضروری در کنترل و مدیریت این بیماری‌های عفونی تبدیل کرده است.
این تست سریع، قادر به ارائه نتایج دقیق در زمانی است که بیماران هنوز در درمانگاه حضور دارند و این یک مزیت بسیار مهم برای تلاش‌های ما برای کنترل بیماری‌های عفونی مانند کلامیدیا و گونوره است. تأخیر در درمان این بیماری در بانوان می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی شود برای مثال در حدود ۱ نفر از هر ۲۵ زن مبتلا که در انتظار نتایج آزمایش هستند، منجر به تشدید عوارض حاصل از عفونت می‌شوند. علاوه بر این، دردسترس‌بودن نتایج در کمتر از ۹۰ دقیقه برای بیمارانی که به بخش‌های اورژانس مراجعه می‌کنند و همچنین در مدیریت بیمارانی که ممکن است برای درمان بازنگردند، اهمیت ویژه‌ای دارد. تست Xpert® CT/NG که بر روی GeneXpert® Instrument Systems انجام می‌شود، یک آزمایش PCR سریع برای تشخیص خودکار و تمایز DNA ژنومی کلامیدیا تراکوماتیس و نایسریا گونوره در نمونه‌های بالینی است. این آزمایش کمک به تشخیص بیماری کلامیدیا و سوزاک در دستگاه ادراری تناسلی و نواحی خارج تناسلی (حلق و رکتوم) می‌نماید.
این روش ممکن است برای آزمایش نمونه‌های زیر از افراد بدون علامت و با علامت استفاده شود:
ادرار زن و مرد،
· سواب واژینال جمع‌آوری‌شده توسط بیمار (جمع‌آوری‌شده در محیط مخصوص انتقال نمونه)،
· سواب های اندوسرویکال جمع‌آوری‌شده توسط پزشک
· سواب حلق و رکتوم
· کلامیدیا تراکوماتیس باکتری گرم منفی و غیر متحرک هستند که به‌عنوان انگل‌های داخل سلولی اجباری یوکاریوتی زندگی می‌کنند.
· سلول‌ها به دلیل ناتوانی در سنتز ATP گونه کلامیدیا تراکوماتیس حداقل از پانزده سرووار تشکیل شده است که می‌تواند باعث بیماری شود؛ سرووارهای D تا K عامل اصلی عفونت کلامیدیا تناسلی در مردان و زنان هستند.
· در صورت عدم درمان، کلامیدیا تراکوماتیس می‌تواند باعث اورتریت غیر گنوکوکی، اپیدیدیمیت، پروکتیت، سرویسیت و سالپنژیت حاد شود. در زنان، کلامیدیا تراکوماتیس درمان نشده می‌تواند منجر به بیماری التهابی لگن (PID) در بیش از ۴۰٪ از جمعیت آلوده شود و تا ۲۰٪ موارد مبتلا PID را نابارور کند. همچنین می‌تواند به‌صورت اندومتریت، سالپنژیت، پریتونیت لگنی و آبسه لوله تخمدان ظاهر شود.
· نایسریا گونوره: دیپلوکوک های غیر متحرک، گرم منفی و عامل بیماری سوزاک هستند. سوزاک دومین بیماری شایع باکتریایی منتقله از راه جنسی (STD) است. اکثر عفونت‌های مجرای ادرار ناشی از نایسریا گونوره در مردان علائمی ایجاد می‌کند که باعث می‌شود آنها به دنبال درمان باشند، اما در بین زنان، متأسفانه در مراحل اولیه عفونت و بیماری، علایم بیماری که منجر به تصمیم به مراجعه برای درمان کمتر حضور پیدا می‌کند و عمدتاً بیمار زمانی برای درمان مراجعه می‌نماید که در مرحله مشاهده علایم PID است.
· عفونت‌های ناشی از نایسریا گونوره و کلامیدیا تراکوماتیس به دستگاه تناسلی محدود نمی‌شود؛ بلکه شامل نواحی خارج تناسلی مانند حلق و راست‌روده می‌شود. این امر به‌ویژه در مورد مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند، صادق است، جایی که بیماری ممکن است محدود به حلق یا رکتوم باشد و در صورت آزمایش فقط ناحیه تناسلی ناشناخته بماند.
مزایای برجسته تست Xpert® CT/NG :
1. دقت و سرعت بی‌نظیر
تست Xpert® CT/NG با توانایی ارائه نتایج در کمتر از ۹۰ دقیقه، به پزشکان این امکان را می‌دهد که تشخیص دقیق و سریع داشته باشند و در همان روز به مشاوره و درمان بیماران بپردازند. این ویژگی به‌ویژه برای بیماران در بخش‌های اورژانس و کسانی که ممکن است برای پیگیری درمان به درمانگاه بازنگردند، اهمیت حیاتی دارد. چنین سرعت و دقتی، می‌تواند به کاهش انتقال بیماری‌ها و عوارض مرتبط با تأخیر در درمان کمک کند.
۲. کاهش زمان و هزینه‌های آزمایشگاهی
با استفاده از کارتریج‌های یکبار مصرف که تمامی مواد معرف لازم برای آزمایش PCR را در خود جای‌داده‌اند، این دستگاه به کاهش زمان آماده‌سازی نمونه‌ها و احتمال آلودگی متقاطع کمک می‌کند. این کارتریج‌ها تضمین می‌کنند که تمامی مراحل آزمایش بادقت بالا و بدون دخالت دست انجام شود. این فرآیند تمام‌اتوماتیک، کارایی آزمایشگاه‌ها را بهبود بخشیده و هزینه‌های عملیاتی را کاهش می‌دهد.
۳. کاربردهای متنوع
یکی از مزایای منحصربه‌فرد تست Xpert® CT/NG، قابلیت تشخیص عفونت‌های خارج تناسلی مانند حلق و رکتوم است. این ویژگی به‌ویژه در مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند (MSM) اهمیت دارد، زیرا عفونت‌ها ممکن است محدود به این نواحی باشند و در صورت آزمایش تنها ناحیه تناسلی، ناشناخته باقی بمانند. همچنین، این تست برای نمونه‌های مختلفی از جمله ادرار مردان و زنان، سواب‌های واژینال جمع‌آوری شده توسط بیمار، سواب‌های اندوسرویکال جمع‌آوری شده توسط پزشک و سواب‌های حلق و رکتوم قابل‌استفاده است. این گستردگی در نمونه‌گیری، کاربردهای وسیعی را در تشخیص و مدیریت بیماری‌ها فراهم می‌کند.
تأثیر بر سلامت جامعه
کلامیدیا تراکوماتیس و نایسریا گونوره از شایع‌ترین عوامل عفونت‌های جنسی هستند که می‌توانند به عوارض جدی مانند بیماری التهابی لگن (PID)، ناباروری، و افزایش خطر ابتلا به دیگر عفونت‌های مقاربتی منجر شوند. تشخیص سریع و درمان مناسب این عفونت‌ها نه‌تنها سلامت فردی را بهبود می‌بخشد، بلکه از گسترش این بیماری‌ها در جامعه نیز جلوگیری می‌کند. استفاده از تست Xpert® CT/NG در مراکز درمانی و آزمایشگاهی می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری و مدیریت این بیماری‌ها ایفا کند. برای استفاده از دستگاه GeneXpertکمپانی Cepheid نیاز به استفاده از کارتریج‌های یکبار مصرف یکبار مصرف دارند که معرف‌های PCR را نگه می‌دارند و تمام فرآیند PCR بدون دخالت دست و تمام‌اتوماتیک در آن اتفاق می‌افتد. ازآنجایی‌که کارتریج‌ها یکبار مصرف هستند، آلودگی متقاطع بین کارتریج‌ها در طول فرآیند آزمایش به حداقل می‌رسد.
نتیجه‌گیری
تست Xpert® CT/NG با ترکیبی از سرعت، دقت و شمولیت بالا، یک ابزار قدرتمند برای تشخیص و مدیریت عفونت‌های کلامیدیا و سوزاک است. این تست با فراهم‌آوردن امکان تشخیص در همان روز، به پزشکان و متخصصان سلامت کمک می‌کند تا بهترین تصمیمات درمانی را برای بیماران خود اتخاذ کنند و با کاهش زمان انتظار برای نتایج، کیفیت خدمات درمانی را بهبود بخشند. با بهره‌گیری از این فنّاوری پیشرفته، ما در تلاشیم تا گام‌های مؤثری در جهت بهبود سلامت عمومی و کاهش بار بیماری‌های عفونی برداریم.